Atalanta (Vanessa atalanta)

De naam atalanta is ontleend aan de wetenschappelijke naam, die betrekking heeft op Atalante, de prinses uit de Griekse mythologie, die beroemd was om haar vlugheid en kracht. De begeerte naar goud werd haar echter noodlottig . De gouden vlekken op de pop zouden daar aan herinneren.

IMG_atalanta

Sjerp
Eén van de grotere vlindersoorten in ons land is de atalanta. Vlinders behoren tot de insecten. Het is een opvallende verschijning met zijn bruinzwarte vleugels, een oranje streep, witte vlekken en een ietwat blauw op de voorvleugels. Op de achtervleugels zien we ook langs de rand een oranje band en wat blauw. De oranje streep op de voorvleugel ziet eruit als een sjerp van een admiraal. In Engeland wordt de vlinder dan ook Red admiral genoemd en in Duitsland Admiral. De onderkant is in verschillende kleuren gemarmerd. De vlinder wordt ook wel nummervlinder genoemd omdat we aan de onderkant van de achtervleugel het getal 18 of op zijn kop 81 zien.

Eten, eten en eten
Het leven van vlinders voltrekt zich in vier stadia: ei rups pop vlinder (volledige gedaanteverwisseling). De rups, het jeugdstadium van een vlinder, ziet er geheel anders uit dan het volwassen dier. Atalanta’s zetten hun eieren één voor één af aan de onderkant van brandnetelbladeren. De rupsen bijten de bladstelen gedeeltelijk door, waardoor het blad licht verwelkt en naar beneden hangt. Daarin scharrelen ze hun kostje bij elkaar. Hun jeugd bestaat alleen maar uit eten, eten en eten. De rupsen zijn 35 tot 40 mm lang en variabel van kleur. Ze kunnen geel zijn met zwarte vlekken, maar ook helemaal donkerbruin tot zwart. Rupsen van de atalanta zijn te herkenen aan hun drie paar borstpoten en vier paar buikpoten en een naschuiver. Deze buikpoten en naschuiver worden ook wel onechte poten genoemd.

Grootste bedreiging
Daarna komt het popstadium. De rups ondergaat de grote verandering naar vlinder. De meeste mensen vinden het geweldig om vlinders in hun tuin te zien, maar verfoeien rupsen. Toch kan het een niet zonder het ander. De mens is dan ook de grootste bedreiging voor vlinders. Enerzijds doordat de natuurlijke leefgebieden worden aangetast en er steeds minder overhoekjes en ruigten zijn. Anderzijds gebruikt men gif om de rupsen onschadelijk te maken. Ook het weer en dan met name lage en wisselende temperaturen en vochtigheid spelen de dieren parten. Rupsen en poppen worden dan gemakkelijk door schimmels aangetast. Daarnaast zijn daar nog bijvoorbeeld vogels, spinnen, libellen en sluipwespen die het op vlinders gemunt hebben.

Dronken
Vlinders hebben een lange roltong, waarmee ze nectar uit bloemen halen. Geliefde planten voor de atalanta zijn distels, vlinderstruiken, asters en sedum. Ook ziet men soms atalanta’s op valfruit. Ze kunnen zelfs dronken worden van de gisting in het fruit. In de herfst treft men de vlinders vaak aan op rottend fruit. Met wat overrijpe appels in uw tuin vergroot u dus de kans op bezoek van atalanta’s.

Trek
Atalanta’s zijn trekvlinders, ze vliegen in het najaar naar de Middellandse Zeegebieden waar ze overwinteren. Zo rond mei, juni zien we ze hier weer verschijnen. Ze paren en leggen eieren waarna de cyclus opnieuw begint. De atalanta brengt één tot twee generaties voort en is bij ons de enige dagvlinder die bij geheel bedekte hemel en zelfs bij regen blijft vliegen. Trekkende exemplaren vliegen zeer snel en doelgericht, laag boven de grond. Als ze een obstakel tegenkomen, vliegen ze er niet omheen, maar er laag overheen. De trekkende vlinders vliegen zelfs tegen sterke tegenwind in. Ze trekken niet in zwermen, maar solitair.

terug