Lentevuurspin (Eresus sandaliatus)

In Nederland komt een flinke populatie voor, of misschien een aantal populaties. De Stroesche heide is misschien de noordelijkste vindplaats in het land. De meeste meldingen komen van de Hoge Veluwe, het Planken Wambuis en de zuidelijke Veluwezoom. Een enkele waarneming komt uit Noord-Limburg. De spin houdt van droge heide op voedselarme zandgronden met open plekken en korstmosbegroeiing ( Rood bekermos), op zuid-gerichte hellingen en bij voorkeur tegen de grens met hogere vegetatie, zoals bomen en struiken.

lentevuurspin

Familie
De Lentevuurspin behoort tot de familie van de Koepelspinnen. Zowel het mannetje als het vrouwtje maken een koepelvormige constructie van het webgedeelte dat zich boven de grond bevindt. Het web bestaat uit twee delen: een verticaal gangetje tot een twaalftal centimeter diep dat de spin zelf graaft en bekleedt met spinsel (wordt ook wel kousje genoemd). Het wollige webje boven de grond is maar enkele vierkante centimeters groot en moeilijk te zien omdat het soms verweven is met plantaardig materiaal. De spin wordt vanwege dit bovengrondse webje ook wel kaardespin genoemd, omdat de werkwijze hiervan op het kaarden van wol lijkt. In dit bovengrondse webje blijven prooien kleven.

Aaibaarheidsfactor
Een overgroot deel van de bevolking heeft een afkeer van spinnen, maar de mannetjes en de vrouwtjes van de Lentevuurspin hebben hun uiterlijk helemaal mee, vooral de mannetjes. Hun achterlijf is bedekt met felrode of oranje beharing, waartussen zich vier tot zes zwarte vlekken bevinden. Dit doet wat denken aan lieveheersbeestjes en de Engelsen noemen de soort dan ook Ladybird Spider (lieveheersbeestjesspin).
De stevige korte poten hebben een mooie zwart-wit tekening en lijken zo wel wat op ‘voetbalkousen’, zoals iemand ooit opmerkte. Het mannetje is vanwege dit uiterlijk één van de mooiste inheemse spinnen. Het vrouwtje moet met iets minder genoegen nemen, al lijkt zij wel bedekt met een fluwelen vacht die eenkleurig grijs is of zwart met talrijke witte haartjes, vooral op het kopborststuk (het voorste van de twee lichaamsdelen bij spinnen). Onvolwassen mannetjes verschillen in uiterlijk nauwelijks van de vrouwtjes.

Levenswijze
Het vrouwtje van de Lentevuurspin brengt na het uitzwermen als jong bijna haar hele leven onder de grond door. Het mannetje leeft ook onder de grond tot het volwassen en geslachtsrijp is (na de laatste vervelling krijgt hij zijn rode achterlijf) en begint dan rond te lopen op zoek naar vrouwtjes om te paren. De mannetjes worden normaliter eind augustus of begin september volwassen en verblijven in hun ondergrondse schuilplaats tot het voorjaar. Ongeveer vanaf half april tot half mei lopen ze bij warm en zonnig weer rond op zoek naar een vrouwtje. Om vrouwelijke feromonen te detecteren zoeken ze hogere punten op (b.v. een stropijpje) en zwaaien dan met hun gestrekte voorste poten om de geursporen op te vangen. Hier komt de schutkleur van het achterlijf goed van pas, omdat de spin overdag aan de wandel gaat en vogels hem voor een lekker hapje zouden kunnen aanzien.
Na een geslaagde zoektocht vindt de paring plaats vindt in de woonbuis. Daar maakt het wijfje ook haar eipakket, dat zij onder in de woonbuis bewaakt. De eieren komen in de woonbuis uit en de jongen worden door de moeder met voedselsappen gevoed, maar ze sterft al na korte tijd. De jongen zuigen dan de moeder verder leeg. Dankzij de ondergrondse levenswijze kan de Lentevuurspin meerdere jaren oud worden. Het mannetje heeft drie à vier jaar nodig om volwassen te worden, het vrouwtje een jaar langer.

Voedsel en vijand
De buit van de Lentevuurspin bestaat hoofdzakelijk uit allerlei soorten bodembewonende ongewervelde beestjes. Voor volwassen spinnen horen daar, naast andere spinnen, ook een enkele hommel, sluipwesp of sprinkhaan bij, maar ook en vooral veel grotere keversoorten, zoals zandloopkevers, mestkevers en grote loopkevers.
Vogels zijn de vijand van de Lentevuurspin, zoals b.v. de Groene specht en de Zwarte kraai. Ook de Vuurspinnendoder (een wesp van de familie Spinnendoders) is een serieuze bedreiging voor de Lentevuurspin.

terug