Natuurnieuwsbrieven

Het is een genot om te zien hoe behendig hij zijn duikvluchten uitvoert. Onophoudelijk blijft het visdiefje over het water heen en weer scheren met een precisie die er niet om liegt. Ziet het visdiefje iets van z’n gading, dan hangt hij eerst ‘biddend’ boven het water, waarna met een flitsende duik de prooi wordt gestoten. Insecten worden scherend over het water gevangen. Een visdief is meestal luidruchtig. Hij brengt een luid, raspend ’krie-èèr’, snel ’kirri kirri’ en ’kikikikik’ voort. Klik hier om zijn roep te horen.

Landelijk kwamen in goede jaren bijna 50.000 paren tot broeden. Voor het merendeel huisden ze in de kustgebieden maar ook in het binnenland. Net als bij verschillende andere sterns kelderden de aantallen. Aan het begin van de 20ste eeuw werden sterntjes geschoten omdat een modegril de dames voorschreef om veertjes van deze vogel op hun hoedjes te dragen. In het jaarverslag van Vogelbescherming in 1907 stond: “En voor zulk een dwaze modegril moeten duizenden fraaie vogels worden vermoord. Is ’t niet gruwelijk? Wie onzer dames neemt het initiatief om aan dien vogelmoord een eind te maken?”

De vogelbeschermers kwamen in actie hetgeen leidde tot de totstandkoming van een Vogelwet in 1930. De aantallen broedvogels namen toen weer toe tot 45.000. Rampzalig voor de visdiefjes was ook de Tweede Wereldoorlog, waarin ze opnieuw zwaar bejaagd werden en hun eieren geraapt.
Herstel volgde tot in de jaren ’50. Daarna volgde een nieuwe ramp: watervervuiling veroorzaakt door lozing van giftige bestrijdingsmiddelen.
Op het dieptepunt rond 1965 bleven slechts 5000 paren over. Daarna ging het weer geleidelijk beter. Het aantal broedparen in 2016 lag tussen de 14.000-15.600. Ondanks dat staat de visdief op de Rode lijst. Dit vanwege de kwetsbaarheid van de soort op het gebied van voedselaanbod en nestgelegenheid.

Het visdiefje broedt in Nederland op platte daken, drijvende vegetatiematten en opgespoten terreinen, maar ook op eilanden, rivieroevers, kusten en duinen. Hij broedt in gemengde kolonies met andere sternen, kokmeeuwen of kluten.

Indringers worden met agressieve duikvluchten weggejaagd. Visdiefjes kunnen zeer gericht een luchtaanval inzetten met spierwitte sproeipoep of een pik met de snavel uitdelen. Ze broeden soms ook solitair.
Het nest is een kuiltje op de grond, bekleed met wat schelpjes, gras of stukjes hout. Beide ouders bebroeden de 2-3 eieren en verzorgen samen de jongen. De broedduur bedraagt 21 tot 24 dagen. Visdiefjes hebben soms twee legsels in een seizoen. De kuikens komen met tussenposen van 1 tot 2 dagen uit het ei, ze blijven nog enkele dagen in het nest, terwijl het vrouwtje gewoon doorbroedt en hen beschermt. Het mannetje zorgt dan voor voedsel.   

Jonge visdiefjes hebben een donkere kopkap, donkerrode snavel, bruingrijze gebandeerde bovendelen en een donkergrijze streep over de voorvleugel, gevormd door kleine dekveren. Vanaf juli verlaten de visdiefjes Nederland weer. De grootste groepen vertrekken rond augustus waarna in september en begin oktober de aantallen flink zijn afgenomen. Ze vliegen dan vooral langs de kustlijn richting het zuiden om de winter door te brengen langs de Westafrikaanse kust. 

  Terug naar de natuurnieuwsbrief van juni