Iedereen kent wespen, meestal in negatieve zin. Deze geelzwart gestreepte insecten vallen je regelmatig lastig als je iets eet of drinkt op een terras, in je tuin of op je balkon. Toch zijn wespen erg nuttige dieren. Ze eten allerlei insecten zoals vliegen, muggen, rupsen en luizen. Ook een stukje rauw vlees van kadavers versmaden ze niet.
Kroonprinses
De gewone wesp (Vespula vulgaris) leeft in kolonieverband en heeft maar één koningin. Zij brengt de winter door achter boomschors, in muurspleten, tussen opgeslagen hout of open en bloot aan een balk in een schuurtje. Eigenlijk is zij nu nog kroonprinses, want ze heeft nog geen eigen volk gesticht. Afhankelijk van de weersgesteldheid en het insectenaanbod gaat zij in april-mei op zoek naar een geschikte plaats om haar staat te stichten. Deze wordt met zorg uitgezocht: daar waar de zon het langste schijnt, waar de warmte blijft hangen zoals onder dakbeschot, in spouwmuren of onder de grond, vlak onder de oppervlakte
Papier-maché
Als bouwmateriaal voor het nest wordt verweerd hout gebruikt. De wesp knaagt aan het hout, vermengt het met speeksel en vormt hiermee kleine balletjes. Met dit papiermaché wordt het nest opgetrokken dat zich tot een doorsnee van meer dan 30 centimeter kan ontwikkelen. Meestal is de ruimte rond het nest bepalend voor de vorm. Aan de onderkant bevindt zich de in- en uitvliegopening.
Nakomelingen
In de zeshoekige cellen worden de eieren gelegd. De eerste larven worden door de koningin gevoerd met delen van de gevangen insecten, die na de vangst met de angel worden doodgestoken en vermalen. Direct na de voeding geven de larven een vloeistofdruppel af die de koningin oplikt en als voedsel voor zichzelf gebruikt. Enkele weken na het leggen van de eerste eitjes komen de eerste werksters uit. Zij nemen de verzorgende taken, de verdediging van het nest en het bouwen van nieuwe broedcellen over. De koningin heeft nu nog maar één taak; het leggen van eitjes. Zij kan wel voor 7.000-10.000 nakomelingen zorgen.
Lastig
De werksters voeden zich met nectar van planten, honingdauw, boomsappen, vruchtvlees, sappen van rijp fruit en insecten en spinnen. In de maanden augustus-september worden wespen meestal als lastig ervaren omdat dan het aantal volwassen wespen relatief groter is dan het te verzorgen broed. Daardoor ontstaat er een tekort aan zoetstof die door de larven wordt opgebraakt in ruil voor aangeboden voedsel. In die tijd legt de koningin steeds meer onbevruchte eieren waaruit mannetjes worden geboren. Deze paren in de nazomer met de jonge vrouwtjes, waarna de mannetjes het loodje leggen. In de herfst gaan ook de koningin en alle werksters dood door gebrek aan voedsel. De nieuwe, bevruchte kroonprinsessen, die vetreserves hebben, zoeken een goed heenkomen om de winter door te brengen.
Volksgeneeskunde
Basilicum, waarvan ook wel wordt beweerd dat het een kruid van Mars is, onder het teken Schorpioen en daarom een soort van giftige/venijnige kwaliteit zou hebben, kan worden toegepast op de plaats waar men gestoken is door een wesp, het trekt snel het gif naar zich toe: “soort zoekt soort”. Tegen wespen-steken kunnen ook blaadjes van de peterselie worden gebruikt.
Soorten
In ons land leven 9 wespensoorten die sociaal leven. Er zijn nog een groot aantal solitair levende wespensoorten zoals graafwespen (die meestal in de grond nestelen), metselwespen (die nestjes maken van modder en klei in hout en holle stengels) en galwespen (die hun eitjes leggen op bladeren, knoppen en takken).
